Datum: Wed 25/03/15 | Aanvang: 20:15
De oorlogsveteraan Travis Bickle werkt als taxichauffeur. Hij is een eenzame man die geobsedeerd is door pornografie en geweld. Zijn leven gaat steeds verder neerwaarts, en hij verliest zichzelf langzaam in zijn paranoia. Hij raakt steeds verder geïrriteerd door het tuig dat er ‘s nachts over straat loopt, en het is slechts een kwestie van tijd voordat hij in actie komt.
Het Manhattan van de jaren ’70 staat ver van het luxeoord dat we nu kennen. Het straatbeeld werd vaak gedomineerd door prostituees drugsdealers en junkies. Veel gebieden waren no-go zones, zelfs voor de beruchte NYPD waar bovendien zelf de corruptie eerder regel dan uitzondering was. Het feit dat de stad in 1975 zo’n grote budgettaire problemen had dat het zo goed als failliet was, zorgde er nog extra voor dat corruptie en gevaar welig tierde.
De onderbuik van dit New York is de wereld van de volgende film in onze New Hollywood reeks: Taxi Driver. Het was bovendien een favoriete plaats voor veel New Hollywood filmmakers. Denk maar aan blaxploitation films zoals Superfly en Shaft of films als Serpico, Midnight Cowboy, Dog Day Afternoon, The Godfather en The French Connection. Deze films richten hun kritische blik op de corruptie in de stad en de vervreemding en de verwaarlozing van veel mensen in New York. Problemen die natuurlijk niet beperkt blijven bij het New York van de jaren ’70.
Taxi Driver draait rond Travis Bickle (Robert De Niro). Bickle is een eenzame en depressieve oorlogsveteraan die ‘s nachts in zijn taxi door de donkere kanten van New York dwaalt. Hier raakt hij steeds verder verwijderd van de maatschappij. Na een gewelddadige shootout wordt hij in de kranten beschreven als een held. Toch zal niemand die de film heeft gezien Travis Bickle als held beschouwen. Er is niet alleen iets mis met de motivatie van Bickle wiens voice-over ons er keer op keer aan deed herinneren dat Bickle zelf in een neerwaartse spiraal zit. Er is ook het geweld zelf. Dit wordt door Scorsese zo direct en schokkerend in beeld gebracht dat het volledig wordt ontnomen van de romantiek en de heldhaftigheid waar in het krantenartikel naar verwezen wordt en dat we soms zelf allemaal associëren met geweld. Het zorgt ervoor dat we Travis Bickle zien zoals hij echt is, ontaard en losgeslagen.
Maar wat heeft Travis Bickle dan zo ver gedreven? Zoals zo veel Vietnamveteranen in de jaren ’70 heeft Bickle het moeilijk om terug te integreren wanneer hij terugkomt. Na al de gruwelen van Vietnam komen ze terug om te zien dat ze hebben gevochten in een oorlog die het land niet eens wilde. Het gevolg is dat Bickle vervreemd geraakt van een maatschappij waar hij zelf van walgt. Ook de stad zelf draagt hiertoe bij. New York is een eenzame plaats in Taxi Driver. Travis Bickle mag dan omgeven zijn door mensen, dit maakt hem alleen geïsoleerder en verder verwijderd van de samenleving. Hij ziet mensen rondom hem maar kan geen verbinding maken. Dit blijft relevant vandaag. Denk maar aan sociale media en het paradoxale effect dat meer toegang tot andere mensen vaak kan hebben op de daadwerkelijke connectie met andere mensen.
Taxi Driver is geschreven door de destijds prominente criticus Paul Schrader en geregisseerd door Martin Scorsese. Beiden waren geobsedeerd door films en gingen voor inspiratie dan ook kijken naar de cinema zelf; de western en de film noir.
Wat betreft de western kwam de inspiratie niet alleen van het genre zelf (Bickle als de lonesome cowboy) maar meer specifiek van één film, The Searchers. In de John Ford klassieker uit 1957 gaat het hoofdpersonage (een ex-confederate tijdens de Civil War deze keer) net zoals Travis Bickle op een queeste om een onschuldig meisje te ‘redden’ uit de klauwen van wat de protagonist als ‘scum’ ziet. In Taxi Driver vervangt Schrader de Indianen van het oude westen met de drugsdealers van het moderne New York. In beide films staan thema’s als racisme en vervreemding centraal.
Ook wordt Taxi Driver wel eens een neo-noir genoemd. De film noir bestond niet meer maar de invloed ervan was nog steeds groot. Taxi Driver was niet de enige die er inspiratie uit haalde in de jaren ’70. Films als Chinatown, the Long Goodbye en The Conversation toonde aan dat New Hollywood de noir nog niet vergeten was. Niet alleen op het gebied van thematiek (de vervreemding, de onderbuik van de maatschappij) maar ook qua stijl zijn er gelijkenissen. Denk aan de visuele contrasten, voice over de setting en het donkere karakter van de film,…
Een van de opvallendste aspecten aan de film tenslotte is de score van Hitchcock alumni Bernard Herrmann. Herrmann wordt terecht beschouwd als één van de beste componisten uit de filmgeschiedenis. Op zijn indrukwekkende palmares staan onder meer Citizen Kane, Vertigo, Psycho en The Day The Earth Stood Still. Ook de muziek heeft dus zelfs een hint van het oude Hollywood. Toch is het geen ouderwetse score. De jazzy score van Hermann is tekenend voor New York en is zowel dreigend, eenzaam en melancholisch en zorgt er voor dat de kijker nog meer wordt meegezogen in de dreiging van de stad en die van Travis Bickle.
Regisseur: Martin Scorsese | Duur: 113 min. | Land: VS | Jaar: 1976
Klik op deze email link voor reservatie
Categorie:
