Deze prikkelende documentaire kruipt in het hoofd van schrijver, dichter en essayist James Baldwin, een ervaringsdeskundige die zich helder en toch poëtisch uitdrukte.

Zijn inzichten in Amerika’s eindeloze worsteling met discriminatie en ongelijkheid zijn een halve eeuw oud, maar hebben amper aan scherpte ingeboet. En helaas ook niet aan actualiteitswaarde. Ook al zal Baldwin in december dertig jaar dood zijn, hij reikt de huidige Black Lives Matter-beweging de woorden en de intellectuele analyse aan die het broodnodig heeft als het tijdelijke woede wil omzetten in duurzaam protest.

Zo ziet Raoul Peck, de Haïtiaanse regisseur van I Am Not Your Negro, het toch. ‘De film is bedoeld voor diegenen die vandaag op straat komen. Woede alleen volstaat niet. Baldwin benadrukte het belang van je te blijven organiseren en de discussie aangaan.’  De film is een treffend betoog op basis van archiefbeelden, filmfragmenten en actuele nieuwsbeelden die aan elkaar gepraat worden door de bezwerende stem van Samuel L. Jackson.

Peck, bekend van Lumumba, een kritische speelfilm over de in 1961 vermoorde Congolese premier, hoopt de wat in de vergetelheid gesukkelde Baldwin opnieuw incontournable te maken. Dat lijkt alvast in de VS aardig te lukken. Het deels met Belgisch geld gefinancierde I Am Not Your Negro greep maar net naast de Oscar voor beste documentaire, kreeg erg veel persaandacht én doet het voor een docu buitengewoon goed aan de kassa. In een maand haalde hij 5,5 miljoen dollar op.

James Baldwin groeide in de jaren dertig op in Harlem, New York. Een problematische relatie met zijn brute stiefvader, politiegeweld, racisme, homofobie en het verlies van een vriend dreven hem na WO II naar Parijs, waar hij zijn eerste roman schreef, Go Tell It on the Mountain (1953). In 1957 breekt zijn hart bij het zien van foto’s van Dorothy Counts, een vijftienjarig meisje dat bespuwd en uitgejouwd wordt tijdens haar eerste schooldagen in Charlotte, North Carolina. ‘Iemand van ons had haar daar moeten bijstaan’, zegt Baldwin. De schrijver keert terug naar Amerika in de overtuiging dat hij een verantwoordelijkheid heeft als getuige en schrijver. ‘Baldwin heeft continu gevochten met het klassieke dilemma van de geëngageerde kunstenaar: wijdt hij zich exclusief aan zijn kunst of neemt hij deel aan de strijd? Volgens mij loste hij dat fantastisch op’, zegt Peck. ‘Zijn essays behoren tot het sterkste uit zijn oeuvre. Hij kreeg destijds de kritiek dat hij aan politiek deed en dus geen goed schrijver kon zijn. Maar zijn geschriften staan vandaag nog overeind: een bewijs dat het wél literatuur is.

 

Regisseur: Raoul Peck | Duur: 93 min. | Land: US/België | Jaar: 2016

Klik op deze email link voor reservatie

Categorie:

• HotDoc